ZMARŁ

ŚP. KSIĄDZ PRAŁAT HENRYK JANKOWSKI

1936 – 2010

ks. Henryk Jankowski

Ze smutkiem zawiadamiamy, że odszedł do Domu Miłosiernego Ojca w dniu 12 lipca 2010 r. wieczorem, na plebanii parafii św. Brygidy w Gdańsku, w wieku niespełna 74 lat życia, w 46 roku kapłaństwa, po kilkuletniej chorobie, śp. Ksiądz Prałat Henryk Jankowski, wieloletni Proboszcz parafii św. Brygidy w Gdańsku, Kapelan „Solidarności”. Pogrzeb odbył się w sobotę 17 lipca w bazylice św. Brygidy prałat został pochowany w krypcie obok symbolicznego grobu ks. Jerzego Popiełuszki.

Bezkompromisowy obrońca prawdy

– Był i jest ikoną „Solidarności” w jej porywającej i dramatycznej drodze ku Niepodległej – mówił o ks. prałacie Henryku Jankowskim ks. abp Sławoj Leszek Głódź, metropolita gdański. W sobotę w Gdańsku pożegnano zmarłego kapłana. Miał 74 lata. W uroczystościach pogrzebowych w kościele pw. św. Brygidy, który odbudował i w którym przez wiele lat pełnił funkcję proboszcza, uczestniczyło kilka tysięcy osób, w tym biskupi, kapłani, przedstawiciele władz rządowych i samorządowych, rodzina oraz delegacje „Solidarności” z całego kraju.

– Będzie naszym drugim patronem – obok bł. ks. Jerzego Popiełuszki – mówił Karol Guzikiewicz, szef „Solidarności” Stoczni Gdańskiej, dzieląc się swoją refleksją o zmarłym kapłanie. Dla stoczniowców ksiądz prałat był szczególnym przewodnikiem. To on od początku ich wspierał. Dlatego to właśnie stoczniowcy – wraz z żołnierzami marynarki wojennej – pełnili wartę przy trumnie swojego kapłana.
Liturgii pogrzebowej przewodniczył ks. abp Sławoj Leszek Głódź. Towarzyszyli mu także biskupi – ks. bp Jan Bernard Szlaga, ordynariusz pelpliński, ks. abp Tadeusz Gocłowski z Gdańska oraz ks. abp Edmund Piszcz z diecezji warmińskiej. Eucharystię koncelebrowało też wielu kapłanów diecezjalnych i zakonnych, wśród nich o. Izydor Matuszewski, generał zakonu paulinów. Obecny był także o. Tadeusz Rydzyk, dyrektor Radia Maryja. Uroczystości pogrzebowe transmitowały Radio Maryja i Telewizja Trwam.

Umiał jednoczyć ludzi

W homilii, wielokrotnie przerywanej oklaskami, ks. abp Głódź przypomniał najważniejsze wydarzenia i dokonania z życia księdza prałata. – Mamy pewność my wszyscy, którzyśmy go znali, że jego postawa wobec wyzwań czasu była pochodną jego kapłaństwa – mocnego, autentycznego, wyzbytego lęku, odważnego – podkreślił ksiądz arcybiskup. Zwrócił także uwagę na umiejętność jednoczenia różnych środowisk, która była jedną z głównych cech ks. prałata Jankowskiego. Rzeczywiście, pogrzeb, który zamknął ziemską służbę ks. prałata Jankowskiego, zgromadził przedstawicieli wielu grup społecznych – przedstawicieli „Solidarności” i świata polityki, stoczniowców i żołnierzy, górników i urzędników, parafian i mieszkańców innych części Polski. Mimo żaru lejącego się z nieba wielu uczestniczyło we Mszy św. pogrzebowej na placu przed kościołem, który nie mógł pomieścić wszystkich chcących pożegnać „legendę 'Solidarności'” – jak określił księdza prałata przewodniczący NSZZ „Solidarność” Janusz Śniadek. – Swoim słowem trafiałeś do serc i sumień, stając się naszym przewodnikiem. Tutaj, w św. Brygidzie, Polska zawsze była wolna – podkreślił w mowie pożegnalnej Janusz Śniadek.
Na odwagę księdza prałata w organizowaniu Mszy św. dla żołnierzy zwrócił uwagę gen. bryg. pilot Dariusz Wroński, dowódca 25. Brygady Kawalerii Powietrznej. – 7 stycznia 1990 r. odprawił pierwszą Mszę św. za Ojczyznę z udziałem żołnierzy. Z duszą na ramieniu jechaliśmy na nią, wówczas młodzi podoficerowie i oficerowie, bo nie wiedzieliśmy jeszcze, jak to się dla nas skończy – wspominał. Dodał jednak, że z perspektywy 20 lat można powiedzieć, że udało się to, czego pragnął ks. Jankowski. – Dzisiejsze wojsko jest już zupełnie inne. To już są ludzie myślący innymi kategoriami, dla których najważniejsza jest prawda. A to właśnie jej poświęcił życie ks. Jankowski – podkreślił gen. Wroński.
Na ostatnie pożegnanie swego proboszcza przybyło też wielu obecnych i byłych parafian kościoła św. Brygidy. – Pamiętam pierwszą Mszę św. celebrowaną przez księdza prałata jeszcze na gruzach kościoła św. Brygidy, pod gołym niebem. Płakał ksiądz prałat i płakaliśmy my – parafianie. Doczekałam jednak odbudowy świątyni – wspomina ze wzruszeniem pierwsze dni posługi kapłańskiej ks. Henryka pani Leokadia, która nadal jest parafianką kościoła św. Brygidy. – W ostatnich latach pomagałam opiekować się księdzem prałatem, gdy był już coraz bardziej chory – zaznacza, podkreślając, że bardzo wiele zawdzięcza, podobnie jak inni parafianie, swemu wieloletniemu proboszczowi.
Pani Alina, była parafianka ks. Jankowskiego, dodaje, że jest mu wdzięczna m.in. za pomoc w działalności podziemnej z okresu PRL. – Bliższy kontakt z księdzem prałatem miałam od 1980 r., gdy rozpoczęły się strajki w Gdańsku. Zajęłam się wtedy przerzutem prasy podziemnej, co mogłam robić dzięki jego wsparciu. Zawsze można było zwrócić się do niego o pomoc i wielu ludzi to wtedy robiło. Szkoda, że gdy sam jej potrzebował, niewielu znalazło się chętnych – mówi z żalem.

Kapłan niepoprawny politycznie

O braku pomocy ze strony ludzi, którym pomagał ks. Jankowski, i o atakach części mediów mówił w homilii ks. abp Głódź. Przypomniał, że wbrew temu, co przekazywały media, ks. Jankowski wszystko, co miał, oddawał potrzebującym. – Dziękują Ci dziś ci, którzy w ciszy serca niosą pamięć o doznanej od Ciebie pomocy, kiedy nie mieli, co jeść, kiedy nie mieli pracy, kiedy ich bliscy byli w więzieniu, kiedy cierpieli niedostatek i kiedy byli chorzy – mówił metropolita gdański. Ksiądz arcybiskup zwrócił też uwagę na opuszczenie, jakiego doświadczył ksiądz prałat w trudnych chwilach pod koniec swojego życia. Gdy w dniach choroby ksiądz prałat potrzebował fachowej opieki, nasyłano nawet kontrole do fundacji, którą założył, dopatrując się nadużycia w tym, że zostałby przyjęty do prowadzonego przez nią hospicjum. Jak wskazał metropolita gdański, wielu dawnym przyjaciołom nie podobało się to, że umiał odważnie mówić im prawdę o nich samych. – Miał im za złe, że zamiast zabiegać o dobro Ojczyzny, uczynić ją celem nadrzędnym, walczą o polityczną pozycję. Ostrzegał przed zawłaszczaniem przez jedną formację całości życia politycznego, przestrzegał przed wygodnictwem konsumpcyjnym, przed postawami konformizmu i dwulicowości – przypomniał ksiądz arcybiskup.
Zdaniem przewodniczącego „Solidarności”, tym prawdziwym powodem ataków na księdza prałata było to, że gdański kapłan nie uległ tzw. poprawności politycznej. – Szybko stałeś się niewygodny dla wielu polityków – wcześniejszych przyjaciół – wskazał Janusz Śniadek. – Czy robimy dobry użytek z wolności? Rosną zagrożenia dla godności tych słabszych i najsłabszych. Jan Paweł II nazwał takie zjawiska ograniczaniem wolności, o którą walczyła „Solidarność”. Mające demokratyczny mandat władze nie budują sprawiedliwości społecznej, ale prowadzą Polskę w przeciwną stronę – wskazywał szef „Solidarności”. Dlatego też, jak zwracało uwagę wielu uczestników uroczystości pogrzebowych, władze III RP nie doceniły zasług księdza prałata. – Zabrakło mi podziękowania państwa polskiego za to, co robił – podkreślił Karol Guzikiewicz. Jak wyjaśnił, śp. prezydent Lech Kaczyński zamierzał uhonorować księdza prałata podczas sierpniowych uroczystości z okazji 30-lecia „Solidarności”. – Niestety, nie zdążył… – mówił, urywając głos. Przecież ksiądz prałat pomagał nie tylko „Solidarności”, ale także tysiącom Polaków. Jak podkreślił Karol Guzikiewicz, wielu Polaków zawdzięcza mu tak wiele.
Mariusz Bober, Gdańsk (Nasz Dziennik 19.07.2010)

Pozostanie w sercach wielu
Ksiądz Andrzej Pradela, pracownik Kurii Metropolitalnej Gdańskiej:
Ksiądz prałat to legenda i wielki symbol dla Ojczyzny, dla Pomorza, dla Gdańska i wielka, tak chlubna karta Kościoła gdańskiego. Myślę, że ta karta nie zamyka się dzisiaj, tym pogrzebem, ale jeszcze wiele wątków, prawd nam pokaże. Bardzo jestem rad, że decyzją księdza biskupa metropolity ksiądz prałat spoczął właśnie tutaj, w kościele św. Brygidy, obok symbolicznego grobu bł. księdza Jerzego Popiełuszki. Ta łączność jest niesamowita. Obok grobów są krzyże, które były w stoczni w czasie strajków. Jestem dumny, że byłem w gronie kapłanów archidiecezji gdańskiej, którzy pracowali z księdzem prałatem. Było tak wiele dzieł, które ksiądz prałat wspierał duchowo i materialnie. Myślę, że jego dobroć, otwartość, życzliwość, dostrzeganie drugiego człowieka zapisały się głęboko w sercach wielu osób.

Troszczył się o internowanych
Roman Łopatyński z honorowej straży przy parafii św. Brygidy:
Ksiądz Jankowski był wielkim patriotą. Zawsze troszczył się o dobro naszej Ojczyzny, ale jednocześnie zabiegał o pomoc dla tych, którzy jej potrzebowali. Pamiętam takie wydarzenie w czasie stanu wojennego: przywieziono z zagranicy leki dla stoczniowców i ich rodzin, ale nie pozwolono ich zanieść na teren szpitala w stoczni. Ksiądz prałat przyjął te leki do siebie na plebanię i rozdawał poszczególnym lekarzom. Dla internowanych organizował pomoc psychologiczną i dowoził im żywność – zorganizował całą akcję, w którą zaangażował wielu ludzi. Jego odejście to wielka strata dla naszego kraju, bo był człowiekiem, któremu trudno było dorównać.

Uczył nas odwagi
Roman Feliks, „Solidarność” dolnośląska:
Poznałem księdza prałata Jankowskiego w latach 70. tutaj, w kościele św. Brygidy. To właśnie tu uczyliśmy się od niego solidarności, odwagi, tu uczyliśmy się nie bać. W stanie wojennym trudno mi było wysłuchać całego kazania do końca, bo wstyd było, by górnik płakał w kościele… A ksiądz Jankowski mówił takie kazania, że łzy wzruszenia same cisnęły się do oczu… Wtedy w każdą niedzielę przyjeżdżałem tutaj na Mszę Świętą. Gdy skończył się stan wojenny, kiedy tylko mogliśmy, spotykaliśmy się z księdzem Jankowskim, bardzo go szanowaliśmy. U nas, na Śląsku, było więcej ormowców niż w Gdańsku, więc było nam ciężej, ale ksiądz prałat zawsze nas wspierał, doradzał nam, ale też sam pokazał, jak się nie bać „czerwonych”. Wiadomość, że odszedł ks. Jankowski, napełniła mnie ogromnym smutkiem. Teraz będziemy musieli dalej sami strzec tego dziedzictwa „Solidarności”.
not. MJ